Pardus’le 1 Milyon Dolarlık Tasarruf

Türkiye’nin ulusal dağıtımı Pardus, şimdiden yüzleri güldürüyor. Şirketler, kurum ve kuruluşlar, yabancı firmalarına ait işletim sistemlerini değil Pardus’u tercih ediyor.

TÜBİTAK ULAKBİM tarafından Pardus, ulusal bir dağıtım olarak piyasaya çıktı. Kurum ve kuruluşların kullanımına sunulan Pardus işletim sisteminin, yabancı yazılım şirketlerine ait işletim sistemlerinin yerini alması bekleniyor. Türk geliştiriciler tarafından Pardus işletim sistemi, tamamen özgür bir ortam sunuyor kullanıcısına. Kullanıcıların herhangi bir lisans ücreti ödemeden ücretsiz olarak kurup kullanabilecekleri Pardus işletim sistemi, özellikle Türk kullanıcıların teveccühü ile Windows ‘un yerine geçebilecek seviyeye gelmeye başladı. Pardus’la beraber paramız yabancı ülkelere gitmeyip ülkemizde kalmakla birlikte istihdama katkı da sağlıyor.  Sistem ve ağ yöneticisi, aynı zamanda “Herkes İçin Pardus” kitabının da yazarı olan Hüseyin Güç, Eyüpsultan Belediyesi’nin Pardus’a geçişini Gazeteci Mehmet Bayar’a anlattı.

Eyüpsultan Belediyesi’nde Pardus’a geçmeye nasıl karar verdiniz?

En başta ekonomik sebepler geliyor. Çünkü bütçe içerisinde bulunan lisans bedelleri çok yüksek meblağlar tutuyordu. Yönetim, bizden bu konuyla alakalı bir çalışma yapmamızı istedi.  Biz de devlet destekli üretilen Pardus işletim sisteminin kurumda kullanılan sistemlere bir alternatif olabileceğini ve kurumda uygulanabileceğini anlattık kendilerine. Yapılabilecekleri somut örnekler izah ettiğimizde, yöneticilerde ikna oldu ve projeye başladık.

Bu süreç yönetim sizin yanınızda yer aldı mı?

Yönetim projeyi kendisi istediği için projenin yanında da durdu.  Dolayısıyla bu geçiş aşamalarında oluşacak kullanıcı itirazlarını yönetim vasıtasıyla egale ettik. Projenin ilk etabı tamamlandığında elde edilen ekonomik tasarrufu gördüklerinde, projeye başladıklarından daha da fazla memnun kaldılar.

Pardus’a geçerken çalışanlara eğitim verdiniz mi?

Eğitim bu konunun olmazsa olmazlarından. Biz 2015 yılında bütün kullanıcılara hem Pardus işletim sistemi  hem de Pardus’un içerisinde kullanılan açık kaynaklı ofis uygulaması LibreOfis  için eğitim verdik. Ve bunu yılın başında ve sonunda olacak şekilde tekrarladık. Bunu yapmamızın 2 sebebi vardı. İnsanların konuyu unutmasına engel olmak ve karşılaştıkları sorunları beraberce çözebilmek. Ek olarak yılın sonunda tüm kullanıcılarımızı sınava tabi tuttuk. 70 puan alanları işletim sistemi yükleyip artık Pardus kullanabilir dedik. 70 puanın altında olanları tekrar eğitime dahil ettik.

Ne zamandan beri Pardus kullanıyorsunuz?

2015 yılından beri diyebiliriz. Pardus dönüşüm çalışmalarına 2015 Eylül ayında başladık ve  yılın sonunda da Pardus geçişlerine başladık. 2016 nisan’ında da 200 bilgisayarda ilk etap Pardus geçişlerini tamamladık.

Entegre süreci nasıl başladı?

2015 Eylül ayında bu çalışmalara başladık. Yaklaşık üç-dört ay yoğun bir çalışma döneminden sonra geçişin nerelerde sancılı olabileceğini nerelerde kolaylıkla yapılabileceğini tespit ettik. Buna uygun bir yol haritası belirledik. Bu yol haritasıyla geçişi tamamladık.

Eyüpsultan Belediyesi’nde Pardus’a geçiş sonrası tepkiler nasıl oldu?

İki farklı tepki var. Birincisi klasik kullanıcı tepkisi, eski Windows’ta memnunduk niye buna geçtik diyenler. İkincisi kendi insanlarımız tarafından üretilen bir ürünü kullanmaktan memnun olanlar. Pardus kullanmaya karşı çıkanlar daha çok orta yaşın üstündeki kullanıcılar. Daktilodan bilgisayara geçildiğinde nasıl şikayetçi oldularsa aynı şekilde buradaki geçişte de benzer şikayetleri öne sürdüler. Fakat projenin başında yönetimin desteği almanın gücü ile bu sorunlar hep törpülendi ve biz bu kişilerin sorunlarını güler yüzle, tatlı dille konuşarak çözdük. Sonrasında görülen sorunların tamamının bir sorun olarak değerlendirilemeyecek yapay sorunlar olduğunu onlar da fark ettiler. İlerleyen günlerde de normal çalışma sistemlerine geçmiş oldular.

Belediyede Pardus’la beraber ne kadar bir tasarruf sağladınız?

Biz geçenlerde biz hesap yaptık.  Yapılan Pardus işletim sistemi dönüşümü ile işletim sistemi ve ofis yazılımı kapsamında, 7 yılda 1 milyon dolara yakın bir tasarruf sağlamış olduk belediyede. Bunun dışında alt yapıda da kullanmış olduğumuz mülkiyetli ürünler vardı. Bu ürünleri de açık kaynaklı ve özgür yazılımlar ile değiştirdik. Onları da katarsak elde edilen tasarruf miktarı daha da artıyor. Bir işletim sistemi ve ofis yazılımını değiştirmekle bile çok ciddi tasarruflar yapılabileceğini herkes kolaylıkla görebilir.

Pardus’u diğer işletim sistemlerinden ayıran fark nedir?

En temelde ülkemizde, kendi insanlarımız tarafında geliştiriliyor olmasını önemsiyorum. İkincisi açık kaynaklı ve özgür yazılım tabanına sahip. Bu işletim sistemini yüklediğinizde  her şeyiyle sizin olmuş oluyor. Diğer türlü lisanslı bir ürün satın aldığınızda, siz sadece bu ürüne ait bir lisans etiketine sahip oluyorsunuz. Ücretsiz olarak lisanslanması doğal olarak ekonomik bir tasarruf sağlıyor ve dışarıya veya teknoloji şirketlerine olan  bağımlılığı da ortadan kaldırmış oluyor. Gönüllülük esasına göre geliştirildiği için merkeziyetçi bir yapısı ya da sahibi bulunmuyor. Örnek olarak Ulakbim geliştirmeyi bırakıyorum dese dahi yurt dışındaki geliştirici desteği ile herhangi bir kesinti yaşamdan işlerinize devam edebilirsiniz.  Dünyanın dört bir tarafından insanlar bu konuya destek verdiği için desteğin kesintisiz bir şekilde sürdürülüyor olması bu işin devamlılığını sağlıyor ve insana büyük bir güven veriyor. Biz bu tarz dönüşüm projelerine temelde ekonomik tasarruf olarak bakıyoruz ama asıl mevzu hem ülkedeki ekonomik istihdama katkı sağlıyor olması hem de dışarıya olan bağımlılığı azaltıyor olması. Tabii bir de bunun güvelik boyutu var. Özellikle kapalı kodlu yazılımlarda çalışan sistem hakkında bilgi sahibi olamıyoruz bununla birlikte Pardus gibi açık kaynaklı özgür yazılımların kodları herkese açık olduğu için, isteyen herkes kodları istediği gibi inceleyip, değiştirebilir ve değiştirdiği kodları istediği gibi dağıtabilir. Binlerce gözün kontrol ettiği yazılımdaki sorunların ne kadar kısa sürede çözülebileceğini tahmin edebilirsiniz.

Pardus’a ulaşmak kolay mı?

Her isteyen Pardus.org.tr adresinden Pardus işletim sistemini indirip bir CD’ye kaydedip bilgisayarına kurup kullanabilir. Kimseye bir lisans bedeli ödemek zorunda değildir. Tamamen ücretsizdir. Eğer başı sıkışırsa forum.pardus.org.tr adresinden destek alabilir. Buradaki desteği yeterli bulmazsa 444 57 73 numaralı telefondan canlı destek isteyebilir. Kendisini yalnız hissetmesini gerektirebilecek hiçbir problem olmadığı gibi günlük işlerini kolaylıkla yapabileceği bir işletim sistemidir.  Normalde bilgisayar kullanıcılarının günlük hayatlarında bilgisayar kullanırken yaptığı birkaç temel şey var. İnternete girip haber okuyor, video izliyor, müzik dinliyor vs. Bütün bu işleri ve  daha fazlasını Pardus işletim sisteminde de kolaylıkla yapıyorsunuz. Üstelik hepsini grafik ortamda ve fare tıklamaları ile gerçekleştiriyorsunuz. Pardus ve benzeri işletim sistemlerinde şöyle bir korku vardır. Siyah ekran açılır ve insanlar kodlar yazarak işlerini yaparlar. Bu genelde sistem yöneticilerinin olaylara daha hızlı müdahale etmek için kullandığı bir durumdur ama normal kullanıcılar bunu kullanmak zorunda değiller. Tüm işlerinizi alışık olduğunuz gibi fare tıklamaları ile gayet kolay ve hızlı bir şekilde halledebilirsiniz.

Pardus ve Windows arasında olan fark nedir?

Pardus her şeyden önce size çeşitlilik sunar. Size sabit ve standart bir şekilde gelmez. Tıpkı lego parçaları gibi kendinize en uygun şekilde özelleştirmenize izin verir. Buna bir örnek vermek gerekirse, mülkiyetli işletim sistemi kullandığınızda bir yazlık bir de kışlık giysiniz olur. Yaz geldiğinde yazlık giysinizi, kış geldiğinde kışlık giysinizi giyersiniz. Fakat Pardus’a  geldiğinizde kış için onlarca farklı, yaz için yüzlerce farklı giysi seçeneğiniz olur. O an hangi ruh haline sahipseniz o giysinizi giyip dışarı çıkabilirsiniz. İşte Pardus size bu çeşitliliği herhangi bir ek ücret olmadan sunabilir.

Pardus, Windows ve Apple gibi yazılım şirketlerinin yerli versiyonu mu?

Bu bahsettiğiniz firmalar ticari birer firma olup, her biri sundukları hizmet ve imkanlar ile bizleri kendilerine daha fazla bağlayarak kazançlarını arttırmayı planlamaktadırlar. Fakat Pardus ve onu geliştirmekte olan Ulakbim, bizden olan, bize daha yakın olan ve ticari kaygılardan uzak, bu ülkenin vatandaşlarının kullanabileceği bir işletim sistemi geliştirme gayesinde bulunan bir devlet kurumudur. Temel amacı öncelikle kamu kurum ve kuruluşlarında açık kaynaklı özgür yazılımların yaygınlaştırılmasının sağlanması ve bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü ihtiyaçlarının giderilmesidir. Pardus adını Anadolu Parsının Latince isminde yani Panthera Pardus Tuliana ‘dan almaktadır.   2003 yılında TÜBİTAK Bilgem bünyesinde başlayan ulusal dağıtım hazırlama düşüncesinin ilk sürümü 2005 yılında kullanıcılar ile buluşmuştur. O gün bu gün gelişim süreci devam etmektedir. Pardus gibi bir çok açık kaynaklı işletim sistemi bulunmaktadır. Her biri kendi çapında değişik özelliğe sahiptir ve her isteyen kendisine daha yakın hissetiği diğer açık kaynaklı özgür işletim sistemlerini de bilgisayarında kullanabilir. Lakin Türkçe destek alabileceği birden fazla imkan olduğu için Pardus’u kullanmak çok daha mantıklı geliyor bana.

Okullarda Pardus eğitimi veriyor musunuz?

Geçmiş dönemde böyle bir düşüncemiz vardı. Ama maalesef birtakım aksilikler oldu projeyi ertelemek zorunda kaldık. Pardus dönüşümünde bulunan arkadaşlarımız ile öncesinde görüşülmüş ve belirlenmiş okullara gidip Pardus farkındalık eğitimleri vermeyi düşünmüştük. Fakat projeyi şu an erteledik. Bununla beraber 7 senelik süreci bir kitap haline getirdim. Herkes için Pardus adını verdiğim kitapta proje boyunca karşılaştığımız her şeyi tüm detayları ile anlattım.

Kitap içeriği nedir?

Pardus ‘a geçmeyi düşünenler için ellerinin altında bir kaynak olsun istedim. “Herkes için Pardus” tüm kullanıcı profillerine hitap ediyor. Kitap 3 bölümden oluşuyor. Birinci bölüm, Pardus’u hiç bilmeyen ve alıp kullanmak isteyenlere yönelik. Pardus ‘a ait tüm ayarlar ve detaylar burada mevcut. İkinci bölüm, Pardus dönüşüm projesinin nasıl yapılacağına dair bir örnek proje yönetimini detayları ile anlatıyor. Üçüncü bölüm, Pardus’a geçmiş veya hazırda Pardus kullanan insanlara yönelik bir bölüm. Bu bölümde pardus bilgisayarlarınızı hangi yazılımlar ile nasıl yöneteceğiniz kurulum ve kullanım örnekleri ile anlatılıyor.

ÖZGÜR ALAN

Günümüzde özellikle hız kazanmış olan dijital dönüşüm  düşüncesi var. Firmalar, kurumlar kendi iş süreçlerini dijitale çevirip daha hızlı karar verip, daha karlı bir hale geçmeye çalışıyorlar. Fakat burada göz ardı edilen önemli bir nokta var. Bütün dijital dönüşüm süreçleri mülkiyetli bir işletim sitemini kullanıyor. Dolayısı ile mülkiyetli işletim sistemi üzerinde kullanılan her şey ona bağımlı oluyor. Bu durum bizi  dışarıya daha fazla bağımlı hale getiriyor. Eğer biz dijital dönüşümün merkezine işletim sistemini alamaz, dijital dönüşümü özgür bir işletim sistemi üzerinde geliştiremezsek dışarı bağımlılıktan kurtulamayacağız ve lisans ücretlerinin yurt dışına akmasına engel olamayacağız. Halbuki Pardus gibi özgür işletim sistemi ile planlanan dijital dönüşüm projeleriyle hem yurt dışına akan lisans paralarını durdurmuş oluruz. Hem de ekonomimizde özgür yazılım ekosistemini geliştirerek gençlerimize istihdam sağlamış oluruz. Bence tekrar tekrar düşünülmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum.

Kaynak göstermek şartıyla alıntı yapılabilir.